1. Anasayfa
  2. Assubay Gazinosu

Assubay mı? Astsubay mı?

Assubay mı? Astsubay mı?
12

assubay

Ülkemizin Silahlı Kuvvetlerinde yer alan Astsubay’ların kelime anlamı olarak Türkçe’ye ne kadar uygundur? Bu soruyu emekliassubaylar.org sitesinde tartışmışlar ve a Sayın Ersen GÜRPINAR aşağıdaki yazıyı düşmüş.

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin olmazsa olmaz unsurları Assubayların meslek adı Assubay mıdır? Yoksa Astsubay mıdır? Şimdi bazılarınız ve meslektaşlarım “başka mesele kalmadı mı? Assubay olsa ne olur Astsubay olsa ne olur?” dediklerini duyar gibiyim. Ben yazılarımda ‘assubay‘ yazıyorum. Nedeni ise, Türkçe dil uyumu ve imla kuralları. Malumunuz olduğu gibi, Türkçe’de üç sessiz harf bir arada kullanılmaz. Bunun sonucu olarak, astteğmen yerine asteğmen, üstteğmen yerine üsteğmen, astbaşkan yerine asbaşkan der ve yazılarda bu kurala uyarız. Ama konu assubaylara gelince art niyet eseri olarak, illaki ast hecesine vurgu yapılacak! Öyle ya, bizler ordunun ast elemanlarıyız. Bunu unutmamamız, haddimizi bilmemiz gerekir…

Türk Dil Kurumu’na baskı yapıldı ve 1980 öncesi imla kılavuzlarında yazan assubay kelimesi astsubay olarak değiştirildi. Yani Türkçe ses uyumu ve dil kuralları hiçe sayıldı, emir demiri kesti. (Çünkü, TDK bize konuyu bilimsel olarak açıklamak yerine “temaüller gereği bu şekilde yazılıyor” yanıtını verdiler)

5802 sayılı yasa ile assubayların statüleri belirtilmiştir; yasanın tarifinde ve uygulamada subayın en yakın yardımcısı olarak tanımlanmıştır. Assubaylar statülerine saygılıdırlar. Kıyafetleri ile de yüzlerce metreden belli olurlar. Astsubay denmesi onları küçültmez, assubay denmesi de yüceltmez. Haksızlıklara, mağduriyetlere rağmen bu ülke için ettikleri yemine sadıktırlar. Döktükleri ter ve kanla onur duymuşlardır. Assubay yazmalarının tek nedeni uygulanmak istenen tahakküme karşı olmalarından kaynaklanmaktadır.

Daha sonra bu konu ile ilgili olarak Taşkın KIZILYEL isimli meslektaşımız TDK. na bilgi edinme başvurusu yapmış ve aldığı yanıt aşağıdadır;

Türk Dil Kurumu Başkanlığının Türkçe sözlük ve imla klavuzlarında bulunan ASTSUBAY kelimesi ile ilgili bilgi edinme hakkıma ait verdikleri cevap aşağıda olduğu gibidir, bilgilerinize. Ancak verilen cevap tatmin edici değildir.

İlgi: 16/01/2007 tarihli yazınız.

Astsubay ve asteğmen sözleri ast ve subay, ast ve teğmen sözlerinin birleşiminden oluşmaktadır. İlk kelimenin aslı “ast”tır. Ast sözü Türkçe Sözlük’te şu şekilde tanımlanmıştır:

  1. Alt.
  2. Birinin buyruğu altında olan görevli, madun.
  3. Birine göre alt aşamada olan kimse, madun.
  4. Askerlik, rütbe veya kıdemce küçük olan asker.

Üstteğmen ve astteğmen sözlerinde iki ‘t’ harfinin yan yana gelmemesi ve dilde kakafoni oluşmaması için ‘t’ ünsüzlerinden biri düşürülmüştür. Astsubay sözünde ise aynı ses olayı görülmemektedir! Aynı ünsüzden iki tanesi yan yana gelmemektedir. ‘Türkiye Türkçesi Grameri‘ adlı çalışmada şu bilgiler yer almaktadır;

Türkçe kelime köklerinde iki ünsüzün yan yana geldiği durumlar vardır: alt, sırt, üst, art-, ört-, yırt-. Bu köklerden türetilen sözler (altlık, sırtçı, üstlük), çekimli filler (artmış, örtmüş, yırtmış) ve birleşik sözlerde (altyapı, üstyapı, astsubay) üç ünsüzün yan yana geldiği görülmektedir.

Bilgilerinizi rica ederim.

Prof. Dr. Şükrü Halûk AKALIN
Türk Dil Kurumu Başkanı

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    e_lendim
    Eğlendim
  • 0
    d_nceliyim
    Düşünceliyim
  • 0
    _rendim
    İğrendim
  • 0
    _z_ld_m
    Üzüldüm
  • 0
    _ok_k_zd_m
    Çok Kızdım
Paylaş
İlginizi Çekebilir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (12)

  1. Merhaba, Türkçe harflerine göre uyarsak assubay olması gerekiyor. Ancak yıllardır ağız alışkanlığı astsubay diyormuşuz. Teşekkürler bilgilendirdiğiniz için.

  2. Ersen GÜRPINAR güzel anlatmış.

  3. Teşekkürler gerçekten çok karıştırılan bir konu…

  4. Ast tabii üst olacak hali yok ama bilgilendirme çin tşkler.

  5. çok karıştırılan bir konu ast olması lazım..

  6. benimde hep aklımı karıştıran bi durumu açıkladığınız için teşekkürler

  7. çok guzel bir yazı olmus çokta acıklayıcı tşk paylaşımınız için

  8. arkadaşlar, gereksiz bir sıkıntı yaşıyorsunuz. kuRTLar, tüRKÇe, aSTLar, üSTLer, aRSLan, küRKLü, kıRKLareli, taNKÇı gibi kelimelrde de üç sessiz harf yanyana gelmiştir. Kimsenin bir aRTNiyeti yoktur. Bazılarının koMPLeksi vardır. sevgiler…..:)

    • Sevgili kardeşim birşeyin aksini savunurken ileriye sürdüğünüz tezlerin dayanağı olmalı sizin belirttiğiniz kelimeler KURT-TÜRK-AST-ÜST-ASLAN vs. dir LER-LAR ektir. Neden ozaman astteğmen-üstteğmen astbaşkan yazılmıyor ? Yazım kuralı gereği hiçbir kelime okunuşu dışında yazılamaz siz ASTSUBAY olarakmı yoksa ASSUBAY olarakmı telaffuz ediyorsunuz? TDK kısaltmalarında ASB. yazıyor neden askeri yazışmalarda TMK larda kısaltılmadan ASTSB. yazılıyor bunu düşünmeden ahkam kesmeyin bu bir tahakkümdür buna karşıyız yoksa isteyen istediği gibi yazsın hatta telaffuz etsin demekki bizde değil başkalarında kompleks varmış

    • TÜRKçe dersinden geçmek için kim bilir neler yaptın.. Dilbilgisi sınavlarında bilgi hırsızlığı yapmış olabilir misin?

  9. Nisan 6, 2013

    Şükrü Haluk AKALIN hoca ben yazmadım diyor ve ASSUBAY yazımının doğru olduğunu söylüyor.ama değiştirmek için kanun teklifi verilmeliymiş…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir